In Lukas 22:19 heeft de Here Jezus het avondmaal ingesteld.

Lukas 22:19 En hij nam een brood, sprak het dankgebed uit, brak het brood, deelde het uit en zei: ‘Dit is mijn lichaam dat voor jullie gegeven wordt. Doe dit, telkens opnieuw, om mij te gedenken.

Op het moment dat de Here Jezus dit instelde was op de eerste dag van het Joodse paasfeest. Om meer te begrijpen over het hoe en waarom Jezus dit instelde en de dieper gelegen boodschap hierachter is het goed om ons te verdiepen in de gebruiken van dit Joodse feest.

Op, wat we nu noemen witte donderdag, de 14 nisan werd door de discipelen van Jezus het Paschamaal voorbereid. De volgende dag, dus de 15 nisan was het Paschafeest en dit was dus ook de dag dat Jezus het avondmaal wat we nu kennen en vieren instelde.

Tijdens de Pascha gedenken de Joden de uittocht uit Egypte wat beschreven staat in het Bijbelboek Exodus. Het Pascha bestaat uit meerdere dagen maar we bespreken hier de eerste dag. De dag van het feestmaal, ook wel de sedermaal genoemd.

Aan de vooravond werd het hele huis schoongemaakt en elk spoortje van zuurdesem moest worden verwijdert. Omdat er haast geboden was met het vertrek uit Egypte was er geen tijd om het brood te laten rijzen dus werd er geen zuurdesem gebruikt bij het maken van het brood.

Je zou dan kunnen denken dat als er zoveel haast was waarom er dan zoveel aandacht is om het huis te ontdoen van zuurdesem. Om dit te begrijpen is het goed om te weten wat zuurdesem is en hoe het gemaakt wordt. Dus eigenlijk een soort van recept zou je zeggen.

Wat is zuurdesem en hoe wordt het gemaakt. Om zuurdesembrood te maken heb je eerste een zuurdesemstarter nodig. Om een starter te maken is alleen maar meel, water en een afsluitbaar potje nodig. Het hele proces heeft ongeveer 7 dagen nodig. Je neemt 50 gram water en 50 gram bloem, roer dit goed en zet de pot op kamer temperatuur afgesloten weg.

De volgende dag haal je 25 gram er uit en voeg je van beiden 25 gram toe. Na ongeveer 7 dagen is het voldoende gegroeid om te gebruiken. Hierna kun je de helft ervan gebruiken om het brood te maken en vul je de starter weer aan met bloem en water zoals eerder genoemd.

Het proces heet fermenteren en is eigenlijk niet meer dan een mooi woord voor het gecontroleerd laten rotten. Na die 7 dagen heeft het ook een zure lucht en het brood heeft een licht zure smaak.

Gecontroleerd of niet, rotten is eigenlijk een symbool van de dood. Iets wat niet goed is. Iets wat niet samen gaat met een feest wat Heilig is in de ogen van de Heer. Vandaar dat aan de vooravond van het Pascha het gehele huis moest worden ontdaan van ook maak het kleinste spoortje van zuurdesem.

Maar de Sedermaaltijd is meer dan alleen matses eten. Het is een avond die vol staat van symboliek en de herinnering aan de uittocht uit Egypte. Tijdens de avond wordt aandacht van het kind vastgehouden door ze al vertellend bij het verhaal te betrekken.

Het jongste kind stelt 4 vragen over de bijzondere betekenis van de maaltijd. Dit heeft te maken met de mondelinge overlevering waar in de Thora over gesproken wordt. Het stellen van de vragen wordt Ma Nisjtana genoemd. (beschreven in de Misjna = Mondelinge Leer)

De 4 vragen:

1. Waarom eten wij op deze avond anders dan op alle andere avonden matzes?
2. Waarom zitten wij anders dan alle andere avonden niet rechtop maar leunen wij op de tafel?                                     
3. Waarom is deze avond zo anders dan alle andere avonden? 
4. Waarom eten we vanavond, anders dan op alle andere avonden bittere kruiden?

Bovenstaande vragen zorgen ervoor dat de verhalen van de uittocht uit Egypte worden verteld. Daarnaast worden het gebraden of geroosterde lamsvlees, de ongezuurde broden en de bittere kruiden om de beurt van de tafel gepakt en legt men het verhaal bij de ingrediënten uit. Vervolgens worden de Hallel (lofpsalmen) gelezen. Deze bestaat uit Psalmen 113–118, gevolgd door Psalm 136.

Het rituele gedeelte vindt plaats met behulp van de Haggadah. De haggadah behandelt de uittocht uit Egypte. Seder betekend letterlijk volgorde of orde. Dit omdat de gebruiken in een bepaalde volgorde plaatsvinden. Dit staat beschreven in de Haggadah.

De Sedermaaltijd gebeurd aan een feestelijk gedekte tafel en alles wat daar op staat heeft een bijzondere betekenis. Wat ik er uit wil lichten is dat er voor iedere gast 4 wijnglazen staan. Elke glas heeft een aparte betekenis.

1. Ik zal jullie uitleiden: beker der heiliging, Kos Kadesh
2. Ik zal jullie redden: beker der plagen, Kos Hamakot
3. Ik zal jullie verlossen: beker der vrijkoping, verlossing, of dankzegging, Kos Hage’oelah
4. Ik zal jullie aannemen: beker der aanneming en lofprijzing, Kos Hallel

Evenzo nam Hij ook de beker na de maaltijd, dankte, gaf hun die en zei: ‘Neemt en drinkt allen daaruit. Deze beker is het nieuwe testament in mijn bloed, dat voor u vergoten wordt tot vergeving van zonden. Doet dit, zo dikwijls u die drinkt, tot mijn gedachtenis.’

Naast dat deze Bijbeltekst stelt dat de beker Zijn bloed is, is de betekenis van de verschillende bekers wijn een directe heenwijzen naar het offer dat de Here Jezus voor ons heeft gebracht aan het kruis.

Amen